Hızır (as)

• Kur'an'da Kehf suresi 60-82. ayetlerde bahsedilmektedir.
• Buhari ve Müslim'de Hz. Peygamber de biraz daha detaylı anlatmıştır.
• Hz. Musa'nın yanındaki genç Yûşâ b. Nûn'dur (Buhari, Müslim)
• Kur'an'da "kullardan bir kul" olarak nitelendirilen, kendisine rahmet ve ilim verilmiş kişi Hızır (el-Hadır)'dır. (Buhari, Müslim)
• el-Hadır, yeşil renkli olmak anlamına gelen hadıra kelimesinden türemiştir. Hızır, etimolojik olarak Yeşil'in sembolüdür. Yeşil ise bereket ve hayat demektir. Bu yüzden, bereket ve huzurun olduğu mekanlar için "Hızır uğramış" denilmektedir.
• Hızır (as) ledünnî ilme, bâtınî ilme sahiptir.
• Hızır ömürşidin sembolüdür.
• Sufi çevreler Hızır-Musa ilişkisini, Mürşid-Mürid ilişkisi ekseninde yorumlamışlardır.
• İbrahim b. Ethem, İbrahim b. el-Havvas, Bayezid-i Bistami, Bişr-i Hafi, Ma'ruf-ı Kerhî, İbn Arabi, Abdulhalık-i Gücdüvani, Ahmed Yesevi, Hızır tarafından irşad edildiklerini ve onunla görüşüp sohbet ettiklerini ileri sürmüşlerdir (Uludağ, 1998: 410)
• Musa'nın Hızır'la çıktığı yolculuk, müridin mürşidinin rehberliğinde çıktığı içsel yolculuğa tekabül eder.
• Musa'nın Hızır'la buluştuğu yer olan mecmau'l-bahreyn, şeriat ile hakikat ilminin birleştiği yerdir.,
• "Yıkık gönülleri düzeltmek"; tezkiye-i nefs ve ruhi arınma ile

Kaynaklar:
Bilal Kemikli, Şiir ve İrfan, İstanbul: Kitabevi, 2009, s. 29-39